Tajemnica rolowań rozwikłana na przykładzie Wig20

Aby dokładnie wyjaśnić na czym polegają rolowania, na początku musimy sobie powiedzieć czym są kontrakty różnic kursowych (CFD z ang. Contract For Difference). Kontrakty CFD udostępniane na platformach transakcyjnych to instrumenty pochodne, czyli instrumenty finansowe, których wartość zależy od kursu innego instrumentu (instrumentu bazowego). Tak więc kontrakt W.20 dostępny na platformie XTB jest kontraktem CFD, którego instrumentem bazowym jest kontrakt futures na indeks giełdowy Wig20. Gdy wiemy już czym są kontrakty CFD, musimy jeszcze dowiedzieć się jak funkcjonują kontrakty futures.

Kontrakty futures to instrumenty, którymi handluje się na giełdach na całym świecie. Są to więc kontrakty standaryzowane, gdzie dokładne parametry (mnożnik, minimalny krok notowań itd.) ustalane są przez giełdy. Kontrakty futures na Wig20 wypuszczane są w czterech seriach. Każdy kontrakt trwa jeden rok. Kontrakt wygasa po roku i jest zastępowany kolejnym kontraktem na jeden rok. Wygaśnięcie kontraktu następuje zazwyczaj w piątek w trzecim tygodniu miesiąca wygasania kontraktu. Informacja, w którym miesiącu kontrakt wygaśnie znajduje się w nazwie instrumentu. Przyjęte oznaczenia wyglądają następująco: H – marzec, M – czerwiec, U – wrzesień oraz Z – grudzień. Przykładowo nazwa kontraktu FW20Z1620 oznacza, że jest to kontrakt na Wig20 (FW20), wygasa w grudniu 2016 (Z16) oraz ma mnożnik 20zł (końcowe 20 w nazwie). Serie kontraktów przedstawia schemat 1.

Schemat 1. Serie rocznych kontraktów futures

Powyższy schemat przedstawia roczne serie kontraktów. Za punkt startowy przyjęliśmy rok 2015. Widzimy, że kontrakty nachodzą na siebie. Także w danym momencie roku możliwe jest zawieranie transakcji na czterech różnych seriach kontraktu futures. Pamiętajmy, że seria najbliższa wygaśnięciu jest zazwyczaj najbardziej płynna. Na schemacie fragmenty danej serii oznaczone są znakiem wykrzyknienia (!). Oznacza to, że koszty zawieranych transakcji (szerokość spreadu), możliwość realizacji zleceń bez poślizgów cenowych oraz najlepsze odwzorowanie wartości kontraktu będzie najbardziej korzystne dla inwestora właśnie w tych fragmentach serii. Jeżeli inwestor zawierałby transakcje na kontrakcie futures na indeks Wig 20 i chciałby handlować na najbardziej płynnym kontrakcie musiałby co kwartał handlować na innej serii kontraktu. Rozwiązaniem tego problemu jest wykorzystanie instrumentów CFD oraz mechanizmu rolowania.

Cena kontraktu CFD przedstawia zlepek złączonych fragmentów wywodzących się z kontraktów futures, gdy płynność jest największa (wykrzykniki na schemacie). Istnieje jednak kilka kwestii, o których warto wiedzieć.

Dni, w których następuje wygaśnięcie kontraktu futures, często charakteryzują się mniejszą zmiennością, gdyż większa część inwestorów albo przeszła już na nową serie kontraktu lub też czeka na wygaśnięcie kontraktu. W związku z tym rolowanie na kontrakcie CFD (czyli przejście z jednej serii na następną) odbywa się wcześniej niż dzień wygaśnięcia kontraktu. Zazwyczaj jest to 1 dzień przed.

Drugą kwestią, o której należy wiedzieć jest możliwość wystąpienia luki cenowej po zmianie serii. Jeżeli cena np. serii marcowej wygasałaby w ten piątek, w czwartek po sesji należy spodziewać się rolowania. Wówczas, jeżeli cena zamknięcia marcowej serii w czwartek jest niższa niż cena zamknięcia serii czerwcowej, na wykresie pojawi się luka cenowa do góry. Należy pamiętać, że luka ta jest technicznym zabiegiem przejścia z jednej serii na drugą, tak więc wystąpienie luki nie powinno przynosić zysku ani straty na otwartej pozycji. W tym celu zysk lub strata na pozycji zostanie zneutralizowana poprzez odpowiednio odjęcie lub dodanie środków. Korekta ta widoczna będzie w postaci punktów swapowych na pozycji. Pojawienie się punktów swapowych, często wzbudza wątpliwości początkujących inwestorów, którzy nie znają mechanizmu rolowania instrumentów.

Ostatnią ważną kwestią dotyczącą rolowania jest fakt, że luka cenowa wynikająca z rolowania może spowodować zamknięcie pozycji, jeżeli są ustawione zlecenia Stop Loss oraz Take Profit. Sprawa ta dotyczy również zleceń oczekujących otwierających nowe pozycje (zlecenia Stop oraz Limit). Zamknięcie pozycji spowodowane luką cenową powstałą przez rolowanie będzie skutkowało w innym wyniku niż był oczekiwany. Na przykład ustawiony Take Profit na pozycji długiej na 1000 zł zysku może zamknąć się z innym wynikiem w skutek rolowania (luka do góry). Pozycja może zamknąć się np. z 900 zł zysku (-100zł w punktach swapowych). Pamiętając o tym, warto dopasować przed zamknięciem rynku poziomy tych zleceń do oczekiwanej zmiany ceny.

Omówiony schemat rolowania instrumentu W.20 wygląda praktycznie tak samo dla innych rynków. Niektóre kontrakty rolowane są co miesiąc (12 serii w roku), także warto zawsze dokładnie sprawdzić kiedy rolowania będą miały miejsce dla instrumentu, na którym chcemy zawierać transakcję.

Kiedy nastąpi rolowanie na kontrakcie CFD można sprawdzić na stronie Harmonogramu Rolowań.

Piotr Szulc – Makler Papierów Wartościowych, rynkami finansowymi interesuje się od 2008 roku. Analizę techniczną łączy z podejściem fundamentalnym.